Osmanlı Devleti’nin son yılları, imparatorluk bünyesindeki gayr-i Müslim veya Müslim halk gruplarının ulusal bağımsızlık hareketlerine sahne olur. İlk olarak Balkan yarımadasında yaşayan halk gruplarının başlattığı bağımsızlık mücadeleleri, giderek imparatorluğun siyasal birliğini ve bağımsızlığını tehdit etmeye başlar. Osmanlı Devleti’nin elinde kalan son Balkan topraklarının yitirilme olasılığı, devlet yönetiminin büyük güçlerin müdahalelerine karşı koymaktan aciz olması ve “medeni” dünyadan uzaklaştırılma tehlikesi, Osmanlılar açısından bir “Balkan meselesi”nin ortaya çıkmasını sağlar. Balkanlardaki gelişmelerden hem ideolojik, hem de örgütsel düzeyde etkilenen İttihatçılar, 1908 yılında başlattıkları devrim süreci ile “vatan”ın parçalanmasını önlemek ve devlete eski saygınlığını kazandırmak isterler. Ancak “hürriyetin ilanı”ndan sonra yeşeren umutlar, kısa süre sonra yerini eski çatışmalara ve ulusal mücadelelere bırakır. Bu süreçte Balkan meselesi, hem İttihatçı kadroları, hem de Osmanlı kamuoyunu radikalleştirir ve onları gayrimüslimlere ve büyük devletlere karşı tepkiselliğe yöneltir. Bu kitap, Osmanlıcılığın Türkçülüğe evriminde, Türk ulusal kimliğinin biçimlenmesinde ve Müslüman-Türklerin siyasallaşmasında Balkan meselesinin oynadığı rolü, dönemin kaynaklarını temel alarak ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Künye

İçindekiler

KISALTMALAR

ÖNSÖZ

GİRİŞ

JÖN TÜRKLER VE BALKAN MESELESİ

1. Balkan Meselesinin Ortaya Çıkışı  
2. Jön Türk Hareketi ve Balkan Meselesi  
3. Osmanlı Hürriyet Cemiyeti'nin Kurulması ve 1908 Devrimi

BALKAN MESELESİNİN ÇÖZÜM YILLARI 1908-1912

1. Balkan Savaşları'na Kadar Meselenin Politik Serüveni  
2. 23 Temmuz 1908'den Sonra Osmanlı Kamuoyunda Yeşeren Umutlar  
3. Bulgaristan ve Bosna-Hersek Sorunları Karşısında Osmanlı Kamuoyu  
4. Girit Sorunu ve Osmanlı Kamuoyunda Yükselen Yunan Karşıtlığı  
5. Makedonya Meselesi ve Osmanlı Kamuoyunda Yükselen Milliyetçi Söylem  
6. Osmanlı Kamuoyunda Balkan İttifakı

BALKAN SAVAŞLARI VE OSMANLI KAMUOYU 1912-1913

1. Balkan Savaşları'nın Diplomatik ve Askeri Boyutu  
2. Osmanlı Kamuoyunda Yükselen Savaş Taraftarlığı ve Harp Mitingleri
3. Balkan Savaşları ve Toplumsal Seferberlik  
4. Hilal-Salib Çatışması ve Osmanlı Kamuoyunda Yükselen Avrupa Karşıtlığı
5. Balkan Savaşları'nda Osmanlı Savaş Propagandası

BALKAN YENİLGİSİ VE OSMANLI KAMUOYU 1913-1914

1. Balkan Savaşları'ndan I. Dünya Savaşı'na Politik ve Toplumsal Gelişmeler  
2. İdeolojik Yönelimdeki Değişim: Osmanlıcılıktan Türk-İslam Sentezine  
3. Niçin Mağlup Olduk? Osmanlı Kamuoyunda Balkan Yenilgisi Özeleştirisi  
4. Balkan Yenilgisi ve Kamuoyunda Artan İntikam Çağrıları
5. Asya-yı Osmanî'nin Geleceği  
6. Güçlü Bir Ordu ve Donanma İçin Toplumsal Seferberlik  
7. Balkan Muhacereti ve Osmanlı Kamuoyu  

SONUÇ

EKLER

KAYNAKLAR

DİZİN