Osmanlı Klasik Dönem’de, bir asır içinde İstanbul’da satılan köle sayısının, döneminin İstanbul nüfusundan fazla olduğu hesaplanmaktadır. Bu köleler, Müslüman olarak azat edildikten sonra, birer şehirli olarak İstanbul’un Müslüman ahalisi olmuşlardır. Bu veriler ışığında İstanbullu Müslümanlar içinde azat edilmiş köle sayısının çok büyük bir yekûn oluşturduğu söylenebilir. 1838-1844 yıllarındaki nüfus sayımlarına göre İstanbul’daki erkek kölelerin çok büyük bölümünü Zencilerin oluşturduğu anlaşılmaktadır. İstanbul’daki erkek köleler içinde 1 yaşından 45 yaşına kadar köle olduğu belirlenmiştir. Belirlediğimiz en küçük köle, 9 aylık bir bebektir. Nüfus defterlerine göre İstanbul’daki konaklarda hadım edilmiş “tavaşi” kölelerin de azımsanmayacak ölçüde olduğu tespit edilmiştir.
İstanbul nüfus defterlerine göre “esirci” yani köle satıcılarının sayısının, Osmanlı Klasik Dönem’den aşağı olmadığı belirlenmiştir. Köle sahipleri içinde ümera sınıfının önemli bir sayıyı oluşturduğu görülmektedir. Elinizdeki çalışma, ilk nüfus sayımı verilerinden hareketle İstanbul’daki kölelerin, esircilerin ve esir ticaretinin durumuna yönelik bir panorama sunmayı hedeflemektedir. Ayrıca çalışmanın sonunda, 1838-1856 yıllarında İstanbul’daki erkek köleler ile esircilerin tam listesi de yayımlanmıştır. İstanbul’un bazı köklü ailelerinin şecereleri, belki de bu kölelere dayanmaktadır.
Künye
Kitabın Adı: |
İlk Nüfus Sayımlarına Göre İstanbul'un Son Köleleri |
Yazan: |
Raif Kaplanoğlu |
Dizi Adı: |
Tarih: 217 |
Baskı Adedi: |
100 |
Yayın Yılı: |
2018 |
Sayfa: |
352 |
Ebat: |
13,5 x 21 cm. |
Kağıt: |
Enzo 70 gr. |
Kapak: |
Çağlar Yalçın |
Cilt/Kapak: |
250 gr. Mat, Amerikan Bristol, 4 renk |
ISBN/Barkod: |
978-605-2380-33-8 |
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR
ÖNSÖZ
GİRİŞ
Araştırmanın Kaynağı
Tarihte Kölelik
Osmanlı’da Köle Hukuku ve Uygulamaları
Osmanlı Devleti’nde Köleliğin Kaynağı ve Çeşitleri
Mirî Esirler
Yeniçeriler ve Kapıkulları
Ortakçı Kullar/Köleler
Osmanlı Devleti’nde Köle Ticareti
- Köle Ticaretinin Yasaklanması
Yasadışı Köle Ticareti
Kölelerin Azat Edilmesi
Köleliğin Dönüşüm Süreci
Kölelikten ‘Tebaa’lığa Geçiş
Bikâr/Bekârlar
Besleme ve Bacılar
İLK NÜFUS SAYIMLARINA GÖRE İSTANBUL KÖLELERİ
İstanbul Köle Pazarları
Köle Satışında Yöntem
Köle Fiyatları
Küçük Yaşta ya da Özgür Çocukların Köle Olarak Satışı
İstanbul Köle Pazarı’nın Kapatılması
Köle ve Esircilerin Şehir İçindeki Dağılımı
Nüfus Defterlerine Göre Köleler
Kölelerin Menşeleri
Zenci Köleler (Afrika Köleleri)
Kafkas ve Kırım Kökenli Köleler
Rum Köleler
İranlı ve Kürt Köleler
Kölelerin Adları
Kölelerin Yaşları
Tavaşi/Hadım Köleler
Köle Sahipleri
Esirciler
Köle Satıcılarının Miktarı
Esircilerin Menşeleri
Kırım ve Kafkas Kökenli Esirciler
Afrika Kökenli Esirciler
İstanbul ve Anadolu Kökenli Esirciler
Esirpazarı Dellâl ve Münadileri
Esirciler Kethüdâsı ve Yiğitbaşıları
Esirci Eminliği
Esircilerin Yaşadıkları Mekânlar
SONUÇ
KAYNAKÇA
EKLER
İstanbul Nüfus Defterlerine Kaydedilmiş Köleler (1826, 1838, 1844 ve 1856)
İstanbul Nüfus Defterlerine Kaydedilmiş Esirciler (1826, 1838, 1844 ve 1856)
DİZİN
