27 Mayıs ve 12 Mart askeri müdahalelerinden sonra siyasal alan ordu eliyle yeniden tanzim edilmiştir. 12 Eylül Darbesi’nden sonra ordunun tahkim ettiği 1980’li yıllarda Kenan Evren’in “Parti Enflasyonu” olarak nitelendirdiği siyasal yelpaze daraltılırken, ordunun desteklediği MDP karşısında ANAP tek başına iktidar olmuştur. 1987 referandumuyla siyasi yasaklı liderlerin partilerine geri dönmesiyle 12 Eylül öncesinin siyasal atmosferi yeni aktörlerin de ilavesiyle çeşitlenmiştir. Orduyu ürkütmeyen bir politik atmosferin hâkim olduğu bu dönemde sistemin ötekisi RP ve HEP yeni aktörler olarak öne çıkmıştır. Kürt ve muhafazakâr seçmenden büyük oranda oy alan HEP ve halefleri ile RP/FP, 90’lı yıllar boyunca ordu ve merkez partiler tarafından “ortak düşman” ve “öteki” olarak görülmüştür. Bahse konu dönemde partiler arası ilişkiler ve koalisyon “ortak düşman” söylemi ve parti liderlerinin çıkarlarına göre şekillenmiştir. Turgut Özal’dan Mesut Yılmaz’a, Süleyman Demirel’den Tansu Çiller’e ve Necmettin Erbakan’dan Deniz Baykal’a; ANAP’tan Refah’a dek birçok siyasi lider ve partinin politika ve pratiklerinde paradoksal çok sayıda örnek mevcuttur. Paradoksal örneklerin görüldüğü bu dönem, aynı zamanda, sonraki süreçte siyasal alanı biçimlendiren “öteki” yeni aktörlerin kök saldığı dönemdir. Bu mütevazı çalışmada, 12 Eylül Darbesi’nin gölgesinde şekillenen ve etkileri günümüze dek süren iktidar-muhalefet ilişkilerine odaklanılmıştır.
Künye
Kitabın Adı: |
Türkiye’de İktidar-Muhalefet İlişkileri (1983-2002) |
Yazan: |
Sedat Karakaya |
Dizi Adı: |
Tarih: 438 |
Yayın Yılı: |
2021 |
Sayfa: |
250 |
Ebat: |
13,5 x 21 cm. |
Kağıt: |
Enzo 70 gr. |
Kapak: |
Cevdet Mehmet Kösemen |
Cilt/Kapak: |
250 gr. Mat, Amerikan Bristol, 4 renk |
ISBN/Barkod: |
978-625-8472-09-7 |
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR
ÖNSÖZ
GİRİŞ
I. BÖLÜM
12 EYLÜL REJİMİ ÖNCESİ VE SONRASI SİYASAL GÖRÜNÜM
1.1. 12 Eylül'e Giden Süreç
1.2. ANAP Dönemi İktidar Muhalefet İlişkileri (1983-1991)
1.2.1. Müdahale Sonrası Siyasal Alan
1.2.2. Siyasi Partilere İlişkin Yasal Düzenlemeler
1.2.3. Siyasi Yasakların Sonu ve Güdümlü Siyaset
1.2.4. Kurulan İcazetli Partiler
1.2.4.1. Anavatan Partisi (ANAP)
1.2.4.2. Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP)
1.2.4.3. Halkçı Parti (HP)
1.2.5. 1983 Genel Seçimleri ve İcazetli Partilerin Sonu
1.2.6. Muhalefet Partilerinin Durumu
1.2.7. Ara Seçimler ve 1987 Referandumu
1.2.8. Seçim Kanununda Değişiklikler ve 1987 Baskın Seçimleri
1.2.9. 1987-1991 ANAP'ın Gerileyişi ve Özal'ın Cumhurbaşkanlığı
1.2.10. Yerel Seçimlerin Öne Alınmasını Öngören Halk Oylaması
1.2.11. Cumhurbaşkanlığı Seçimi ve ANAP'ta Parti İçi Muhalefet
1.2.12. Yeni Sağ Siyasetin Temellendirilmesi
1.2.13. Sol ve Dini Örgütlenmenin Meşrulaştırılması
1.2.14. Ekonomi ve İşçiler Üzerinden Gelişen Muhalefet
II. BÖLÜM
KOALİSYONLAR DÖNEMİ İLİŞKİLER (1991-2002)
2.1. 1991 Genel Seçimleri ve Demirel'in Dönüşü
2.1.1. DYP-SHP Koalisyonu ve HEP Krizi
2.1.2. Feshedilen Partilerin Yeniden Açılması ve Yeni Muhalefet
2.1.3. Cumhurbaşkanı Seçimi ve I. Çiller Hükümeti
2.1.4. Krizler ve İslami Hareketin Yükselişi
2.2. İslami Hareketin İktidara Yürüyüşü (1994-1997)
2.2.1. Refah'sız Koalisyon: ANAYOL
2.2.2. Refah-Yol Hükümeti: Çalkantılı Süreç
2.2.3. 28 Şubat Süreci ve ANASOL-D Koalisyonu
2.3. Yeni Krizler Dönemi: DSP-MHP-ANAP Koalisyonu (1999-2002)
2.3.1. FP'deki Yemin Krizi ve Kapatılma Süreci
2.3.2. Cumhurbaşkanı Seçimi ve Ekonomik Kriz
2.4. Koalisyonların Sonu: AK Parti'nin İktidarı
SONUÇ
KAYNAKÇA
DİZİN