“Nafile kendimizi aldatmayalım: Hakikatin asıl lazım olan kısmı daima gizli kalacaktır. Türkiye’nin mahzen-i evrakı daha nelere tozlu raflarında yer vermiş, müsamahakâr etekler daha ne ayıplar örtmüştür!”
İsmail Müştak
Elinizdeki bu eser, Cumhuriyet’in ilk yıllarında yaşanan bir yolsuzluk dosyasını tarihin tozlu raflarından alarak kamuoyunun dikkatine sunmaktadır. Dönemin gazeteleri ve Meclis zabıtlarından yararlanılarak hazırlanan bu çalışma, yolsuzluk dosyasındaki bütün hakikatleri ortaya koyduğu, bütün sırları çözdüğü iddiasında değildir. Cumhuriyet’in ilk yıllarında siyasetin ve basının gündemini hayli meşgul eden bu meselenin bütün yönleriyle anlaşılabilmesine bir nebze olsun katkı sunmayı hedeflemektedir.
Künye
Kitabın Adı: |
Bir Yolsuzluk Dosyasının Anatomisi (Firariler Meselesi) |
Yazan: |
|
Dizi Adı: |
Tarih: 478 |
Yayın Yılı: |
2023 |
Sayfa: |
449 |
Ebat: |
13,5 x 21 cm. |
Kağıt: |
Enzo |
Kapak: |
Cevdet Mehmet Kösemen |
Cilt/Kapak: |
250 gr. Mat, Amerikan Bristol, 4 renk |
ISBN/Barkod: |
9786258472622 |
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR .......................................................................................... 9
ÖNSÖZ ........................................................................................................ 11
GİRİŞ ........................................................................................................... 13
I. BÖLÜM
YOLSUZLUK İDDİALARININ ORTAYA ÇIKIŞI VE
İLK TEPKİLER ........................................ 19
A- Yolsuzluk İddialarının Gündeme Getirilişi ................................ 21
B- Yolsuzluk İddialarına Meclis'in ve Hükümetin Yaklaşımı ......... 25
C- ............................................ Gazetecilerin Firariler Meselesine Bakışı 30
D- Basının Gündeminde Yeni İddialar ve
Dahiliye Vekili Ferit Bey'in Açıklamaları ...................................... 38
E- Dahiliye Vekili Ferit Bey'i İstifaya Götüren Gelişmeler ............. 48
F- Ferit Bey'in İstifası ve Basındaki Yankısı ...................................... 54
II. BÖLÜM
TAHKİK HEYETİ'NİN İLK FEZLEKELERİNDE FİRARİLER VE
FİRARİLER MESELESİ ................................ 59
A- Rum Kozmeto Fezlekesi .................................................................. 61
B- Diran Gümüş Gerdenyan Fezlekesi ................................................ 65
C- .................................................................... Karakin Fesciyan Fezlekesi 67
D- Rum Niko Daya Fezlekesi ................................................................. 68
E- İlk Fezlekelerin Yankısı ..................................................................... 69
F- Firariler Meselesi Yeniden Basın Gündeminde ............................ 75
III. BÖLÜM
FİRARİLER MESELESİNDE
SON PERDE ........................................... 87
A- Tahkik Heyeti'nin Son Fezlekeleri ................................................ 89
.... 1- Jak Haronaçi ve Hristo Veladiko Fezlekesi ................................... 90
.... 2- Madam Kozmeto Fezlekesi .............................................................. 91
.... 3- Zara Kosti Kardeşler Fezlekesi ...................................................... 92
.... 4- Artin Börekçiyan Fezlekesi ............................................................. 93
.... 5- Arapoğlu Nikola Fezlekesi .............................................................. 94
.... 6- Karabet Tahte Burunyan Fezlekesi ................................................ 95
.... 7- Karnik Sebuhyan Fezlekesi ............................................................. 95
.... 8- Yuvanaki Avramidi Fezlekesi .......................................................... 98
.... 9- Benon Değirmenciyan Fezlekesi ..................................................... 98
.... 10- Değirmenciyan Fezlekesine İlave Rapor ................................... 100
B- Tahkik Heyeti'ne ve Tahkik Heyeti Raporuna Dönük Eleştiriler 101
.... 1- Tahkik Heyeti'nin Eleştiri ve İthamlara Yanıtı ............................ 113
.... 2- Basının Gündeminde Tahkik Heyeti ve Fezlekeler ..................... 115
.... 3- Hükümetin Meselelere Bakışı ....................................................... 121
.... 4- Kılıç Ali'nin Celal Nuri'ye Saldırısı ............................................. 126
C- .............................. Dahiliye Vekili Recep Bey'in İstanbul'a Gelişi ve
Firariler Meselesi ............................................................................. 127
D- Firariler Meselesi Son Kez TBMM Gündeminde ...................... 133
E- Basının Gündeminde Tutuklamalar ve
Meclis Görüşmeleri .......................................................................... 138
F- Firari Meselesi Zanlıları Mahkeme Huzurunda ........................ 141
SONUÇ ..................................................................................................... 149
EKLER ...................................................................................................... 153
KAYNAKÇA ............................................................................................ 433
DİZİN ........................................................................................................ 437
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR .......................................................................................... 9
ÖNSÖZ ........................................................................................................ 11
GİRİŞ ........................................................................................................... 13
I. BÖLÜM
YOLSUZLUK İDDİALARININ ORTAYA ÇIKIŞI VE
İLK TEPKİLER ........................................ 19
A- Yolsuzluk İddialarının Gündeme Getirilişi ................................ 21
B- Yolsuzluk İddialarına Meclis'in ve Hükümetin Yaklaşımı ......... 25
C- ............................................ Gazetecilerin Firariler Meselesine Bakışı 30
D- Basının Gündeminde Yeni İddialar ve
Dahiliye Vekili Ferit Bey'in Açıklamaları ...................................... 38
E- Dahiliye Vekili Ferit Bey'i İstifaya Götüren Gelişmeler ............. 48
F- Ferit Bey'in İstifası ve Basındaki Yankısı ...................................... 54
II. BÖLÜM
TAHKİK HEYETİ'NİN İLK FEZLEKELERİNDE FİRARİLER VE
FİRARİLER MESELESİ ................................ 59
A- Rum Kozmeto Fezlekesi .................................................................. 61
B- Diran Gümüş Gerdenyan Fezlekesi ................................................ 65
C- .................................................................... Karakin Fesciyan Fezlekesi 67
D- Rum Niko Daya Fezlekesi ................................................................. 68
E- İlk Fezlekelerin Yankısı ..................................................................... 69
F- Firariler Meselesi Yeniden Basın Gündeminde ............................ 75
III. BÖLÜM
FİRARİLER MESELESİNDE
SON PERDE ........................................... 87
A- Tahkik Heyeti'nin Son Fezlekeleri ................................................ 89
.... 1- Jak Haronaçi ve Hristo Veladiko Fezlekesi ................................... 90
.... 2- Madam Kozmeto Fezlekesi .............................................................. 91
.... 3- Zara Kosti Kardeşler Fezlekesi ...................................................... 92
.... 4- Artin Börekçiyan Fezlekesi ............................................................. 93
.... 5- Arapoğlu Nikola Fezlekesi .............................................................. 94
.... 6- Karabet Tahte Burunyan Fezlekesi ................................................ 95
.... 7- Karnik Sebuhyan Fezlekesi ............................................................. 95
.... 8- Yuvanaki Avramidi Fezlekesi .......................................................... 98
.... 9- Benon Değirmenciyan Fezlekesi ..................................................... 98
.... 10- Değirmenciyan Fezlekesine İlave Rapor ................................... 100
B- Tahkik Heyeti'ne ve Tahkik Heyeti Raporuna Dönük Eleştiriler 101
.... 1- Tahkik Heyeti'nin Eleştiri ve İthamlara Yanıtı ............................ 113
.... 2- Basının Gündeminde Tahkik Heyeti ve Fezlekeler ..................... 115
.... 3- Hükümetin Meselelere Bakışı ....................................................... 121
.... 4- Kılıç Ali'nin Celal Nuri'ye Saldırısı ............................................. 126
C- .............................. Dahiliye Vekili Recep Bey'in İstanbul'a Gelişi ve
Firariler Meselesi ............................................................................. 127
D- Firariler Meselesi Son Kez TBMM Gündeminde ...................... 133
E- Basının Gündeminde Tutuklamalar ve
Meclis Görüşmeleri .......................................................................... 138
F- Firari Meselesi Zanlıları Mahkeme Huzurunda ........................ 141
SONUÇ ..................................................................................................... 149
EKLER ...................................................................................................... 153
KAYNAKÇA ............................................................................................ 433
DİZİN ........................................................................................................ 437
