I. Balkan Savaşı’nda yaklaşık altı aylık bir müdafaanın ardından 26 Mart 1913 tarihinde Bulgaristan idaresine giren Edirne, II. Balkan Savaşı’nda 21 Temmuz 1913 tarihinde yeniden Osmanlı Devleti sınırlarına dâhil olmuş ancak şehirdeki idari statü, Osmanlı Devleti ve Bulgaristan arasında imzalanan 29 Eylül 1913 tarihli İstanbul Antlaşması’yla resmiyete kavuşmuştu. Bu süreç, Bulgaristan’ın Edirne’yi Osmanlı Devleti’ne bırakmak istememesi ve bu doğrultuda Avrupa devletleri nezdinde sürdürdüğü girişimler ile Avrupa devletlerinin politikalarına bağlı olarak âdeta bir kördüğüm haline gelmişti. Bu dönemde, başını İngiltere’nin çektiği Rusya, Avusturya, Almanya, Fransa ve İtalya gibi Avrupa devletleriyle Osmanlı Devleti arasında bir mesele haline gelen Edirne, tarafların birbirine verdiği notalar ile yeni bir savaş ihtimalini dahi gündeme getirmişti. Dolayısıyla Osmanlı Devleti’nin Edirne özelindeki asıl mücadelesinin şehrin geri alınmasıyla birlikte başladığını söylemek çok da yanlış olmayacaktır. Bu kitap 1913’ün Ocak ayında ortaya çıkan Edirne meselesi bağlamında, bu meselenin kriz evresi olan 21 Temmuz 1913 ile 29 Eylül 1913 tarihleri arasına odaklanmakta ve bu tarih aralığında Viyana, Londra, Paris, Roma, Petersburg ve Berlin’de faaliyetlerde bulunan Edirne Heyeti’ni, arşiv belgelerinin yanı sıra dönemin Osmanlı basını üzerinden ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Künye
Kitabın Adı: |
Osmanlı Kamuoyunda Edirne Meselesi ve Edirne Heyeti |
Yazan: |
|
Dizi Adı: |
Tarih: 480 |
Yayın Yılı: |
2023 |
Sayfa: |
307 |
Ebat: |
13,5 x 21 cm. |
Kağıt: |
Enzo |
Kapak: |
Cevdet Mehmet Kösemen |
Cilt/Kapak: |
250 gr. Mat, Amerikan Bristol, 4 renk |
ISBN/Barkod: |
9786258472646 |
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR ........................................................................................ 11
ÖN SÖZ ....................................................................................................... 13
GİRİŞ ........................................................................................................... 19
I. BÖLÜM
OSMANLI KERBELASINDAN KUTLU BAYRAMA:
İKİ BALKAN SAVAŞINDA EDİRNE
1. I. Balkan Savaşı'nın Kamusal Gündemi:
Travmatik Bir Vaka Olarak Edirne'nin Kaybı ........................... 43
2. İleri Harekât, Harekâtın Gerekçeleri ve Edirne'nin
Geri Alınışı ........................................................................................... 57
3. Erzurum'dan İzmir'e Osmanlı Kamuoyundan
Yükselen Ses: Edirne İçin ................................................................. 66
4. Türk-İslam Dünyasının Edirne Meselesinde
Osmanlı Devleti'ne Verdiği Destekler ............................................. 76
5. Vali Hacı Âdil Bey'in Şehre Gelişi ve İlk Gözlemleri .................. 81
6. Cemiyetler ve Öğrencilerin Edirne Ziyaretleri ............................. 83
.... 6.1. Müdafaa-i Milliye Cemiyeti'nin Edirne Seyahatleri ................. 83
.... 6.2. Darülfünun'un Edirne Seyahati .................................................. 93
.... 6.3. Türk Gücü Cemiyeti'nin Edirne Yürüyüşü ................................. 99
7. Fransız Yazar Pierre Loti'nin Edirne'yi Ziyareti ...................... 100
8. Meşâyih-i Kiramın Edirne Ziyareti .............................................. 103
II. BÖLÜM
EDİRNE MESELESİNİN ORTAYA ÇIKIŞI:
TEKLİFLER, TEŞEBBÜSLER ve AKTÖRLER
1. Balkan Savaşları'nın "Barış Elçisi": Sir Edward Grey ............ 109
2. Edirne Meselesi Üzerine Karşılıklı Verilen Notalar .................. 113
3. Bulgaristan'ın Edirne Meselesine Dair Teşebbüsleri ............... 118
4. Edirne'nin Bulgaristan'a Bırakılması İçin
Osmanlı Devleti'ne Yapılan Teklifler ........................................... 130
5. Osman Nizami Paşa'nın Edirne Meselesine Dair Beyanatı ...... 132
6. Mahmut Muhtar Paşa'nın Edirne Meselesine Dair Beyanatı .. 136
7. Hüseyin Cahit Bey'in Edirne Meselesine Dair Düşünceleri ..... 138
III. BÖLÜM
EDİRNE HEYETİ'NİN
KURUMSAL YAPISI
1. Edirne Heyeti'nin Kuruluşuna Giden Süreç:
Edirne Mitingi ve Miting Kararları .............................................. 145
2. Edirne Heyeti'nin Kuruluşu, Üyeleri, Programı ve
Finansmanı ....................................................................................... 150
2.1. Edirne Heyeti Üyelerinin Belirlenmesinde
Dikkat Edilecek Hususlar ............................................................ 153
.... 2.2. Edirne Heyeti Üyeleri ................................................................. 154
.... 2.3. Edirne Heyeti'nin Faaliyet Programı ........................................ 156
.... 2.4. Edirne Heyeti'nin Finansmanı ................................................... 161
3. Edirne Heyeti'nin İstanbul'daki Faaliyetleri .............................. 162
.... 3.1. Gayrimüslim Cemaat Reisleri ile Yapılan Görüşmeler ........... 162
.... 3.2. Babıâli Ziyareti ........................................................................... 162
.... 3.3. Azınlık Basını ile Yapılan Röportajlar ...................................... 163
IV. BÖLÜM
EDİRNE HEYETİ'NİN AVRUPA BAŞKENTLERİNDEKİ FAALİYETLERİ
1. Edirne Heyeti'nin Avrupa Seyahatine Çıkışı .............................. 165
.... 1.1. Edirne Heyeti'nin Bükreş ve Budapeşte Ziyaretleri ................ 167
2. Edirne Heyeti'nin Viyana Faaliyetleri ......................................... 169
3. Edirne Heyeti'nin Londra Faaliyetleri ......................................... 174
.... 3.1. Londra Osmanlı Sefarethanesi'nin Durumu ........................... 182
4. Edirne Heyeti'nin Paris Faaliyetleri ............................................. 192
5. Edirne Heyeti'nin Roma Faaliyetleri ............................................ 198
6. Edirne Heyeti'nin Petersburg Faaliyetleri .................................. 200
7. Edirne Heyeti'nin Berlin Faaliyetleri ........................................... 207
8. Heyetin Faaliyetleriyle Eş Zamanlı Olarak
Osmanlı ve Avrupa Kamuoyunda Edirne Meselesi ................... 213
9. İstanbul Antlaşması'na Giden Süreç ............................................ 221
SONUÇ ..................................................................................................... 229
ALBÜM ..................................................................................................... 235
KAYNAKÇA ............................................................................................ 267
DİZİN ........................................................................................................ 301
